Seksuele Opwinding
BDSM wordt beschouwd als een seksuele variant. Maar nogal wat meesteressen geven in hun advertenties aan dat seks bij hen niet tot de mogelijkheden behoort. SM is voor hen kennelijk geen seks. En wat heeft bijvoorbeeld bondage, eenzame opsluiting, spanking en trampling nu op zichzelf met seks te maken? Hoe dan ook, veel slaafjes vinden SM seksueel opwindend.
Maar waarom vind je spanking door Sonja seksueel opwindend en het op je donder krijgen tijdens een vechtpartij alleen maar pijnlijk? Waarom vind je het seksueel aantrekkelijk als Sonja je boeit en kom je zeker niet klaar wanneer een politieman je in de boeien slaat? Nou ja, natuurlijk omdat Sonja Sonja is en een politieman een politieman. Maar dat weet iedereen, dus dat antwoord telt niet. Laten we even – ik weet dat het moeilijk is – Sonja buiten beschouwing laten, maar daarentegen eerst het wezenlijke van seksualiteit en vriendschap nader schouwen.
Vriendschap versus seksualiteit
Vrienden of vriendinnen kies je op grond van gemeenschappelijke ideeën, interesses, hobby’s, werk of sportbeoefening. In vriendschap zoekt je bevestiging van jezelf. Je zoekt er ondersteuning voor je eigen ideeën en opvattingen. Je zoekt er bevestiging in de keuzes die je maakt wat betreft lidmaatschap van een bepaalde vereniging, een politieke partij, een beroep dat je kiest, de kleren die je draagt, enz. Vriendschap is gebaseerd op overeenstemming, op gelijkheid. Vriendschap werkt derhalve ego-versterkend en identiteitsbevestigend. Een vriend(in) is er voor de ontspanning. Voor bevestiging van hun sekse-identiteit zoeken vrouwen vooral vriendschap met vrouwen en mannen vriendschap met mannen.
Seksuele aantrekkingskracht werkt daarentegen anders dan vriendschap. Iemand die je seksueel aantrekkelijk vindt, blijkt altijd op belangrijke punten van je te verschillen, altijd belangrijke kenmerken te hebben die je niet in zichzelf herkent. Seksuele aantrekkingskracht is gebaseerd op verschil. Dat is zo geregeld om incest te vermijden. Als het DNA van je seksuele partner te veel met het DNA van jou over zou komen, zou je fysiek en mentaal minder sterke kinderen krijgen. Zin in seks is dus zin in dat andere, je zoekt seksueel contact met dat andere, je probeert dat andere deel van je te laten worden. Daarom kan zeker als je al lang een seksuele relatie met een vaste partner hebt en steeds meer op elkaar gaat lijken, juist ‘vreemd gaan’ seksueel erg aantrekkelijk zijn. Dat verschil geldt overigens niet alleen voor heteroseksuele relaties, maar ook voor homoseksuele contacten. Ook homoseksuele partners blijken steeds op belangrijke punten van elkaar te verschillen. In tegenstelling tot vriendschap is seksualiteit derhalve niet gericht op identiteitsbevestiging, maar op identiteitsoverschrijding, op buiten jezelf treden, je verliezen en vinden in de ander die zo anders is.
Het probleem is vaak dat men zowel bevestiging van als overschrijding van de eigen identiteit zoekt in één en dezelfde vaste partner. Men zoekt een partner die hetzelfde is voor de vriendschap en die verschillend is voor de seks. De partner wordt hierdoor vaak overvraagd
SM in relatie tot seksualiteit
Bevestiging van jezelf is de essentie van vriendschap, stelde ik hierboven. Maar in een SM- draaiboek lijkt doorgaans op het eerste gezicht weinig ruimte voor vriendschap. Maar Sonja is niet alleen wreed, maar ook aardig: wreed-aardig. Sonja zorgt dan ook steeds voor bevestiging van jezelf. Daarvoor beschikt zij o.a. over enkel- en polsboeien. Déze bevestiging van jezelf versterkt nu juist weer wél de seksuele opwinding, zoals ik hieronder zal laten zien. Maar in een SM – scenario (met Sonja) zijn sowieso al belangrijke seksueel opwindende ingrediënten aanwezig:
- Sonja verschilt in dat scenario in (seksueel) belangrijke opzichten van je. Natuurlijk zijn er de lichamelijke verschillen, maar de essentie is dat jullie in dat scenario tegenpolen zijn: zij is je meesteres en jij bent haar slaafje met alle daaruit voortvloeiende tegenstellingen en verschillende consequenties voor jullie beiden. Het sadisme versus masochisme polariseert jullie tot maximale afstand. Gelijke polen geven ontspanning, vriendschap. Tegenpolen creëren spanning, seksuele spanning. Tegenpolen trekken elkaar aan, zijn aantrekkelijk voor elkaar, mogelijk seksueel aantrekkelijk. Vanwege het verschil. En Sonja maakt dat verschil! Het verschil met jou dat je wilt overbruggen, maar Sonja is een brug te ver voor je, waardoor je seksuele hunkering zich verder versterkt.
- Wanneer je talent hebt voor masochisme, laat je je zelf gaan door je aan Sonja (over) te geven. Misschien was je thuis of op je werk de heer en gebieder, maar Sonja breekt volgens Baumeister die identiteit dan tot op het bot af, tot je alleen nog maar haar speeltje bent. Je bent je zelf dan kwijt, je bent verloren en hebt na afloop de grootste moeite je zelf te hervinden en weer tot je zelf te komen. Die overschrijding van je identiteit, dit buiten je zelf treden en de spanning dit veroorzaakt is, zoals ik eerder liet zien, vaak opwindend, seksueel opwindend.
Dat afbreken van je identiteit kan tijdens SM natuurlijk ook door rollenspellen, maar als sadiste is dat zeker niet Sonja’s keuze. - SM- kledij is voor zover je niet uitgekleed wordt, doorgaans afwijkend van wat je thuis of op de werkplek draagt. De keuze voor bijvoorbeeld leer, rubber of travestie is op het werk veelal minder voorhanden. Maar ook naakt is daar vaak geen optie. Hoe dan ook, tijdens SM draag je de identiteit die je in je dagelijkse sociale omgeving hebt, doorgaans niet (uit).
Bovenstaande betekent niet dat BDSM altijd en voor iedere masochist seksueel opwindend is. Wanneer je een duidelijk masochistische identiteit hebt, waarbinnen ook het slaafje van Sonja zijn valt, wordt je identiteit door een SM – spel met Sonja immers juist bevestigd. Seksuele opwinding als gevolg van overschrijding van je identiteit blijft dan achterwege. Wat er tijdens het SM – spel met je gebeurt past dan eigenlijk zo goed bij wie je bent dat je, ondanks allerlei kwellingen die je ten deel vallen, Sonja vooral als vriendin percipieert en het gebeuren eerder als ‘gezellig’ dan als seksueel opwindend beleeft. Dit betekent beslist niet dat je dan het spel als minder bevredigend ervaart. Als je zoals ik echt masochistisch bent, is het tegendeel waarschijnlijk eerder het geval zijn. Doordat seksuele opwinding geen rol speelt, ben je immers niet op eigen gerief uit en kan je je echt volledig voor Sonja gaan en je aan haar overgeven, maar dan wel met behoud van je identiteit als masochist. Wat voegt een orgasme als toetje nog toe aan een Sonja-belevenis? Daar valt echt niet meer aan te beleven dan aan een flinke niesbui. Nou ja, je staat dan bij haar natuurlijk wel te kijk als Piet Snot.
Beste Olga,
Fantastisch heldere analyse van verliefdheid (aantrekkingskracht) en een inkijkje in masochisme.
Op oudere leeftijd begrijp ik mijzelf beter, maar jij hebt daar gelukkig minder jaren voor nodig.
Sonja moet wel heel bijzonder zijn om zo’n bijzondere vrouw als jij aan zich te binden.
Liefs,
Dank je Olga,
Gelukkig had ik me ingedekt tegen een eventueel verwijt jouw relatie met Sonja te na te komen…
Het is voor mij als lezer wel lastig je informatie over SM los te zien van Sonja en jezelf, bij de frequentie waarmee zij en jij in je stukjes opduiken. Bovendien is het prettig en leerzaam algemene informatie vastgeknoopt en getoetst te zien aan concrete ervaringen. In dat licht moet je mijn vragen zien, ik ambieer geen rol als paparazzo. Intussen bepaal jij zelf uiteraard (in overleg met Sonja) wat je wel en niet kwijt wil en wat het perspectief van je informatie is.
Je maakt kennelijk onderscheid tussen het masochisme van mannen en vrouwen. Ook als je zelf niet onder deze algemene types te vangen bent, zou ik het interessant vinden daar t.z.t. iets naders over te lezen.
In je opmerkingen over ‘liefde’ kan ik me goed vinden. Misschien willen we er ook niet echt de vinger op leggen en de mystieke ervaring ervan in gevaar brengen. Jaap Fischers ‘Sprookje’ geeft dat mooi weer: https://www.youtube.com/watch?v=q9sETU3OAz8.
In je gebruik van de term ‘genegenheid’ kan ik me uitstekend en voortreffelijk (om nog maar wat SM-gerelateerde termen te bezigen) vinden.
Lees ik het juist dat je mij vraagt naar mijn score op de ‘liefdesdimensies’ t.a.v. Sonja? Ach nee, dat is natuurlijk te persoonlijk voor het hoekje ;-).
Groeten,
dolly
Dag Dolly,
Nogmaals, mijn ervaringen met Sonja zijn irrelevant, daar ik niet representatief ben. Ik zal zeker een keer ingaan op sekseverschillen t.a.v. masochisme. Lees bijvoorbeeld wat ‘vrouwelijk’ masochisme betreft ‘De pijnlijke waarheid’ van Maria Marcus en ‘Onderdanig wil ik zijn’ van Sina-Aline Geiβler.
Het spijt me Dolly, maar in jou en jouw afzonderlijke scores op de liefdesdimensies t.a.v. Sonja ben ik natuurlijk niet bijzonder geïnteresseerd. Mijn aandacht betreft veeleer Sonja.
Groetjes,
Olga
Dank weer Olga. Ik las je column al kort nadat hij online kwam, maar kreeg er niet echt vat op. En dat heb ik nog steeds niet echt. Dat soort columns vind ik een groot genoegen.
Er zijn veel vragen en opmerkingen bij me opgekomen, maar ik zal me beperken tot een paar. Mochten ze te persoonlijk van aard zijn, dan bied ik mijn nederige verontschuldigingen aan.
De laatste alinea wekt de indruk dat jouw relatie met Sonja een soort afrekening met seksualiteit is, bijna een overbodig worden daarvan. Seksualiteit gesublimeerd tot vriendschap, zij het een vriendschap op basis van ongelijkheid (even daargelaten of dat niet een innerlijke tegenspraak is).
Vragen:
1. Als Sonja zou besluiten (stel je het onwaarschijnlijke voor…) jou in de overtreffende trap te kwellen door je haar kwellingen te onthouden, hoe zou dat dan uitpakken voor jouw gevoelens van vriendschap?
2. Er is een vertroebeld geraakt onderscheid tussen de termen ‘seksualiteit’ en ‘erotiek’, waarbij de laatste de ‘hogere’ door geslachtsdrift gewekte gevoelens (ontdaan van de fysieke aspecten) aanduidt. Is dat onderscheid voor jou relevant m.b.t. Sonja?
3. Zou je m.b.t. Sonja de term ‘liefde’ in de mond durven te nemen? Zo nee (want je hebt dat meen ik ook nog niet gedaan), waarom niet?
Dag Dolly,
Jouw vragen vind ik niet relevant voor het hoekje. In het hoekje staat mijn informatie over SM centraal, niet mijn persoonlijke relatie tot Sonja. Mijn masochisme wijkt bovendien nogal af van het masochisme van mannen. Ik ben verder slechts één van de tig masochistische vrouwen en ook voor vrouwen niet representatief. Adequaat inzicht in masochisme verkrijg je niet door slechts één persoon, zoals ik op haar masochisme te bevragen.
Maar ook verder kan ik in een paar zinnen jouw vragen niet beantwoorden. Seksualiteit versus erotiek
Maar de laatste vraag beantwoord ik eigenlijk al in Carte Blanche. Genegenheid is daar voor mij het sleutelwoord. Liefde zegt mij niet veel omdat de spraakverwarring rondom het concept liefde enorm is. Het aantal soorten liefde dat we in de literatuur tegenkomen is legio. Zo ben ik indertijd bij het lezen van Liefde een kunst, een kunde van Erich Fromm wat het aantal liefdessoorten betreft de tel kwijtgeraakt, ook al omdat hij soms aan één type liefde verschillende benamingen toekent.
Maar desondanks heb ik liefde niet geheel terzijde geschoven en indertijd van Joachim Lee o.a. Colours of love: an exploration of the way of loving (New Press, Toronto, 1973) gelezen. Lee maakt een onderscheid tussen zes typen liefdesstijlen: Eros, Ludus, Storge, Pragma, Mania en Agape. De vraag is hoe jij je tot Sonja verhoudt op deze liefdesdimensies. Agape is het meest slaafs. Maar scoor je daar t.a.v. Sonja ook het hoogst op?
In 1976 is er een vragenlijst ontwikkeld door het Amerikaans psychologenechtpaar Laswell, die daar een antwoord op geeft. Ik geef die bron nog niet, omdat ik die vragen mogelijk in het hoekje wil lanceren.
Groetjes Olga